Papier… jaki jest, każdy widzi – można by stwierdzić, przekształcając definicję konia pochodzącą z pierwszej polskiej encyklopedii, która ukazywała niedbałość i ograniczenie szlachty polskiej. My jednak nie chodzimy na łatwiznę. Dlatego postanowiliśmy odkryć, z jakiego rodzaju drewna jest wytwarzany papier w różnych częściach świata oraz zaczerpnąć wiele innych ciekawych informacji dotyczących tego surowca.
Dobry, bo polski?
Zacznijmy od kraju, który jest nam najbliższy. Polska to państwo, w którym papier jest wytwarzany, tak jak w innych krajach Europy Środkowej, z masy celulozowej. Aż do końca XVIII wieku na tych terenach papier był produkowany przy użyciu drewna z roślin jednorocznych wraz z dodatkiem innych materiałów, na przykład szmat.
W piosence „Na zakręcie” pretekstem do przedstawienia dwóch różnych punktów widzenia: bohatera lirycznego i osoby, do której zwraca się bohater wiersza, jest stwierdzenie: „Pan widzi krzesło, ławkę, stół, a ja rozdarte drzewo”. Tym samym autor wskazuje, że dla niego przemysł drewna jest związany nie tylko z tworzeniem nowych rzeczy, ale także z niszczeniem na rzecz tworzenia czegoś nowego.
To bardzo ważne przesłanie, które wskazuje na to, że każdy drewniany przedmiot czy też każdy arkusz papieru, który został także wytworzony z drzewa, to nie tylko wspaniałe dzieło, ale także działaniem powodującym szkody dla przyrody. Pamiętają o tym także organizacje ekologiczne w Polsce, które dbają o ochronę przyrody.
W japońskim świecie papieru i stali
W kraju Samurajów do produkcji papieru wykorzystuje się korę drzew kozo, mitsumatę oraz drewno z krzewu gampi. Skład japońskiego papieru to dowód na to, że każdy kraj do tworzenia swojego papieru, wykorzystuje materiały, które są w danym czasie najbardziej dostępne w konkretnym kraju.
Japończycy nie są również zbyt oszczędni w użytkowaniu papieru. Pod koniec XX wieku rocznie jeden mieszkaniec 239 kilogramów. To kilkukrotnie więcej od Chin, gdzie jeden mieszkaniec wykorzystuje rocznie 22 kilogramy papieru.
Rosja – (między) narodowa wytwórnia papieru
W Rosji funkcjonuje wiele nowoczesnych wytwórni papieru o zasięgu międzynarodowym. W 1998 roku na rosyjskim rynku rozpoczęła działalność International Paper, która dostarcza na rosyjski rynek rokrocznie wiele ton ekologicznego papieru. Firma może się poszczycić działalnością na rzecz wspierania rozwoju regionu oraz budowania porozumienia pomiędzy społecznością.
International Paper stawia na zrównoważony rozwój oraz edukację mieszkańców Rosji, którzy nieustannie zbierają informacje o tym, jak żyć w najbardziej ekologiczny sposób.
Garść danych o czołowych producentach papieru
Dane przygotowane na zlecenie Międzynarodowej Konfederacji Przemysłu Papierniczego wykazały, że zużycie papieru i tektury na świecie w 2016 roku było o niemal 1% wyższe niż miało to miejsce w przypadku roku poprzedniego. W 2016 roku zużycie papieru wyniosło 410 mln ton.
Z pewnością wielu z nas zastanawia się: skąd większość państw bierze papier? Odpowiedź jest bardzo prosta: państwa tworzą papier z włókna celulozowego, które jest pozyskiwane ze słomy, wikliny, bambusa, lnu, konopi, juty, sizalu, manily czy też bawełny.
Dane cząstkowe wskazują, że w przypadku niektórych państw odnotowano spadki zużycia papieru. Tego typu krajem są Stany Zjednoczone, w którym produkcja papieru spadła o 0,1% w porównaniu do roku poprzedniego. W podobnej sytuacji znalazły się także inne światowa potęga papiernicza, Kanada. W tamtym kraju produkcja papieru spadła nieznacznie.
Na przeciwległym biegunie znalazły się takie kraje jak: Rosja, Chiny oraz Indie. We wymienionych gospodarczych potęgach produkcja papieru w 2016 w porównaniu z rokiem 2015 rokiem, wzrosła kolejno o 3,8%, 2,9% oraz 2,9%.
Niezależnie od tego, skąd pozyskano włókna celulozowe, czy odbyło się to za pomocą pierwotnego pozyskania masy z drzewa czy w wyniku recyklingu papieru, są podstawą przemysłu papierniczego. Fabryki i instytucje papiernicze, które działają zgodnie z normami ekologicznymi, posiadają certyfikaty zrównoważonej gospodarki, m.in. PEFC i FSC.
Szacuje się, że w Europie stale rośnie popyt na chusteczki higieniczne, opakowania oraz materiały do czyszczenia. To optymistyczne prognozy dla wszystkich producentów, a także informacja dla tych, którzy szukają pomysłów na nowy biznes.
Przyszłość papieru na świecie
Dane zaprezentowane w badaniu szacowanego zużycia papieru, przygotowane przez Smithers Pire, wskazują na to, że w latach 2014-2018, większość papieru i tektury w krajach Europy Środkowo-Wschodniej (około 60%) będzie wykorzystanych do tworzenia opakowań.
Badacze wskazują także na spadek popytu na książki i czasopisma drukowane, który nastąpi w wyniku rozwoju technologii cyfrowych. Na szczęście tego rodzaju spadek będą równoważone przez rozwój marketingu bezpośredniego i wysyłkę materiałów reklamowych.
Szacuje się, że w latach 2014-2019 zapotrzebowanie na materiały drukowane wzrośnie o 20% niż w latach wcześniejszych. Na papierze europejska gospodarka zarobi około 4,2 mld dolarów. Jak widać, produkcja to duże korzyści zarówno dla małych, jak i dużych gospodarek na świecie.
Papier z makulatury – korzyści dla natury
Jak wskazują dane, wytworzenie jednej tony papieru makulatury to realne korzyści dla natury, a konkretnie ratunek dla 17 drzew, oszczędność 26 tysięcy litrów wody, 4,2 tysiąca kWh energii, którą wykorzystalibyśmy na wytworzenie papieru ze świeżej masy drzewnej, 3 metry sześciennych miejsca na wysypisku.
Jak widać, ekologiczne podejście do kwestii wytwarzania papieru pozwoli nam nie tylko ochronić przyrodę przed zniszczeniem, ale także oszczędzić wiele pieniędzy. Ta relacja win to win sprawia, że wszyscy wygrywają. Zarówno gospodarka, jak i ekologia.
Tym bardziej niepokoją dane, które wskazują na to, że spada ilość papieru pozyskanego z recyklingu. Jak podaje CEPI wykorzystanie papieru z recyklingu spadło w roku ubiegłym o 0,3%. A przecież papier z recyklingu jest nie tylko tańszy, ale także zdrowszy dla całej natury, w tym dla człowieka.
